top of page

donkere materie en energie

Hallo lezers, ik las laatst in een tijdschrift wat over donkere materie en energie. Ik had daar eerder al van gehoord maar ik wis niet precies wat het was. Daarom heb ik dit weekend onderzoek gedaan en schrijf ik er dus een artikel over.

percentage van de opbouw van het heelal (foto: slideplayer.nl)

donkere energie (vacuümenergie)

Volgens fysica (natuurkundigen) bestaat 73% van het heelal uit donkere energie. (De andere 27% bestaat volgens wetenschappers uit 23% donkere materie en 4% baryonen (protonen, neutronen etc.)).

Het heelal dijt al sinds de oerknal uit. Wetenschappers ontdekte dat na 5 miljard jaar het uitdijen van het heelal nog steeds niet langzamer is geworden. Sterker nog, het heelal dijt steeds sneller uit. Fysica hebben daarom bedacht dat er iets moet bestaan wat daarvoor zorgt: donkere energie. Volgens sommige bronnen die ik heb gebruikt is de kans 99,996% dat het bestaat.

Donkere energie is een vorm van energie (duhh!) waarvan nog niet bewezen is dat het bestaat maar de kans is wel groot. Het zou zich gedragen als negatieve zwaartekracht (net zoals een plus en een min pool van een magneet: het stoot dingen af).

Het heelal leek jonger te zijn dan de oudste sterren die zich erin bevinden. Maar doordat er meer donkere energie verschijnt en de uitdijing van het heelal steeds sneller gaat, lijkt het heelal jonger dan dat het daadwerkelijk is.

DES

the dark energy survey (DES) is een project dat zich bezig houdt met donkere energie. Het project startte in 2012. Toen was er een samenwerkingsverband met de Sloan Digital Sky Survey (SDSS) in Antartica.

Nu is DECam een heel belangrijk onderdeel van het project. DECam is een hele goede camera (voor de technische mensen: kan foto's van 570 megapixels maken) die verschillende sporen van donkere energie kan opsporen.

DECam (foto: www.darkenergysurvey.org)

Erik Verlinde

Erik Verlinde (geboren 21/01/1962) is een Nederlandse wetenschapper die ook wel de Einstein van nu genoemd wordt. Zijn ideeën over donkere energie zijn heel anders. Hij zegt namelijk dat donkere energie niet bestaat. Zijn idee is dat zwaartekracht geen emergente kracht is. Het is een gevolg van iets. Je kan het vergelijken met een warme dag. De warmte is een gevolg van de hogere snelheid van moleculen.

Erik Verlinde (als je goed kijkt zie je op de achtergrond een pikachu voor de pokémon go spelers) (foto: www.newscientist.bl)

donkere materie

In 1933 ontdekt de Zwitserse astronoom Fritz Zwicky dat een sterrenstelsel zwaarder lijkt dan dat het volgens de toen bekende natuurwetten. Hij bedacht dat er donkere materie moest bestaan: een deeltje met een massa maar die geen enkele straling uitzend (dus die zijn niet waar te nemen met een telescoop). Er is waarschijnlijk een klein deel dat bestaat uit atomen. Het grootste deel bestaat waarschijnlijk uit deeltjes die wij nog niet kennen. Naar die deeltjes word er hard gezocht in deeltjesversnellers als de LHC buis in Zwitserland (Genève).

Big rip

Volgens de wetenschapper Robert Cardwell kan donkere energie het lot van het heelal worden. Hij zegt dat er zoveel donkere energie komt dat uiteindelijk sterrenstelsels, planeten en zelfs atomen uit elkaar getrokken worden. Dit zou over ongveer 3 miljard jaar plaats vinden.

Een andere theorie is dat er ooit zoveel donkere materie komt dat het uitdijen van het heelal stopt door de hoeveelheid zwaartekracht en zorgt voor een inplosie (een omgekeerde explosie).

Maar het kan natuurlijk ook zo zijn dat er niks gaat gebeuren.

Dit is het einde van dit artikel. Hopelijk vonden jullie het leuk. Groetjes Jelle,

bronnen:

www.wikipedia.org

www.astronomie.nl

www.nemokennislink.nl

www.scientias.nl

www.ctio.noao.edu

www.darkenergysurvey.org

newscientist.nl

50 inzichten natuurkunde

sciencia

new scientist

verbluffende wetenschap

alles over het universum


bottom of page